Diễn đàn Giáo dục Khởi nghiệp Quốc gia – mở ra tương lai đến thế giới hiện đại

Sáng nay, ngày 12/8/2023, tại Khách sạn Grand Plaza - Hà Nội, Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia phối hợp với các đơn vị, trường đại học và cao đẳng trong nước và quốc tế tổ chức “Diễn đàn giáo dục Khởi nghiệp Quốc gia - Những lý luận và thực tiễn hoạt động khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, cao đẳng tại Việt Nam” lần thứ I, diễn đàn có hơn 300 đại biểu đến tham dự.

Chương trình nhằm khơi gợi tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của sinh viên Việt Nam trong quá trình hội nhập hiện nay. Chương trình diễn đàn thu hút hơn 300 đại biểu là khách mời từ các cơ quan Trung ương, các Bộ, Ban, Ngành, 30 CLB sinh viên khởi nghiệp của các trường đại học, học viện, cao đẳng; các tổ chức trong nước và quốc tế, các cơ quan truyền thông trung ương và địa phương và thu hút nhiều lãnh đạo doanh nghiệp trong nước và quốc tế đến tham dự. Có thể thấy, Việt Nam, sau hơn gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được thành tựu lịch sử trong lĩnh vực kinh tế. Trong đó, khởi nghiệp đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là đối với lực lượng thanh niên và sinh viên Việt Nam. Trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vai trò của thanh niên và sinh viên Việt Nam. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh việc phát triển nguồn nhân lực trẻ, đặc biệt là nguồn nhân lực có chất lượng cao, khơi dậy khát vọng khởi nghiệp trong thanh niên là yếu tố quyết định góp phần vào phát triển kinh tế và làm giàu cho Quốc gia và Dân tộc.

Nhìn một cách tổng thế, tri thức là một trong những yếu tố quyết định đối với tăng trưởng kinh tế, chính vì thế các hoạt động của một trường đại học khởi nghiệp có thể thực hiện một chức năng quan trọng trong các nền kinh tế dựa trên tri thức.  Vai trò của các trường đại học trong môi trường xã hội được phát triển cùng với những thay đổi trong tiến trình phát triển xã hội. Trong lịch sử phát triển của trường đại học từ mục đích giảng dạy kiến thức trên nền tảng của những thành quả nghiên cứu Triết học, đến việc các trường đại học tận dụng các hoạt động nghiên cứu để thu thập, truyền tải và tích hợp kiến thức. Rồi cũng chính sự chuyến biến này, các nghiên cứu mở rộng giữa các ngành với các phương pháp đáng tin cậy, giúp các học giả tham gia vào việc tạo ra tri thức. Và, sứ mệnh đó được thăng tiến hơn khi các trường đại học mang trên mình sứ mệnh phát triển kinh tế, xã hội và chuyển giao tri thức. Chính sứ vụ này trở thành một phần trong hoạt động nghiên cứu của các trường đại học đối với thế giới kinh tế và xã hội bên ngoài, ảnh hưởng đến thương hiệu Trường Đại học khởi nghiệp. Trong bối cảnh này, trường đại học đóng vai trò trung tâm với vai trò định hướng đổi mới, sáng tạo và tăng trưởng kinh tế.

Nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo trong các nhà trường đại học, cao đẳng Việt Nam, Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia tổ chức Diễn đàn nhằm trao đổi về những vấn đề nghiên cứu, đào tạo và thực tiễn hoạt động khởi nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học, cao đẳng tại Việt Nam từ đó rút ra những khuyến nghị về chính sách và hoạt động phát triển khởi nghiệp trong các trường đại học, cao đẳng tại Việt Nam.

Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Xuân An Việt, Phó Vụ trưởng Vụ giáo dục Chính trị và Công tác học sinh sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo) khẳng định, diễn đàn Giáo dục Khởi nghiệp Quốc gia là một chương trình ý nghĩa, là vấn đề, nhiệm vụ được ngành Giáo dục quan tâm. Ông Việt cho rằng, một trong những nhiệm vụ chính tại các trường Đại học trong việc hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, đó là giúp sinh viên hiểu rõ, hiểu đúng về khởi nghiệp, có tâm thế khởi nghiệp tốt; Các nhà trường cần phải có những giải pháp thiết thực, hiệu quả để giúp sinh viên có động lực đổi mới tư duy sáng tạo; Cần có sự đầu tư trang thiết bị, tăng cường sự kết nối với các doanh nghiệp, nhà đầu tư để hỗ trợ sinh viên hình thành các dự án khởi nghiệp ngay khi ngồi trên ghế nhà trường. Bên cạnh đó, cần khắc phục những hạn chế như: Nhiều nhà trường vẫn chưa coi việc hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp là sứ mệnh; Nhiều phong trào chưa đi vào thực tiễn; Một số lãnh đạo nhà trường còn chưa thực sự quan tâm nên việc triển khai còn hạn chế,...

Tiến sĩ Đinh Việt Hoà, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia cho biết: “Việc thực hiện chương trình diễn đàn này cũng là để hiện thực hoá Quyết định số: 1665/QĐ-TTg ngày 30/10/2017, của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án: “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”; Quyết định số: 1230/QĐ-BGDĐT, ngày 30/3/2018, của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Kế hoạch triển khai Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” và các chương trình thúc đẩy khởi nghiệp và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo khác mà Thủ tướng Chính phủ đã quyết định trong những năm qua. Việc Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia phối hợp với một số trường đại học, cao đẳng có uy tín tại Việt Nam tổ chức diễn đàn khoa học: “Những vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, cao đẳng tại Việt Nam” là hết sức có ý nghĩa trong bối cảnh đất nước ta đang trong giai đoạn hội nhập hiện nay.”

Có thể khẳng định, các trường đại học, cao đẳng đóng vai trò quan trọng trong việc khơi nguồn và phát triển tinh thần khởi nghiệp sinh viên nói riêng và toàn trường nói chung. Tại đây, các chuyên gia, giảng viên trong nhà trường sẽ được bảo về quyền sở hữu trí tuệ, được chuyển giao những thành quả nghiên cứu khoa học; sinh viên được cung cấp môi trường học tập, nghiên cứu và đào tạo đầy đủ; được trang bị những kiến thức, kỹ năng và tư duy khởi nghiệp. Đồng thời, các trường cũng là đầu mối phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp và cung cấp cơ hội thực tập, tư vấn và hỗ trợ kinh doanh cho sinh viên khởi nghiệp thành công.

Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc chia sẻ: Khởi nghiệp đồng nghĩa với bắt đầu một sự nghiệp kinh doanh sáng tạo. "chìa khóa" của sự phát triển quốc gia ở thời điểm hiện tại nằm ở 2 cụm từ quan trọng là nâng cao chất lượng nguồn vốn con người và khởi nghiệp sáng tạo. “Đây là đôi cánh của nền kinh tế”. Diễn đàn khởi nghiệp quốc gia do Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia tổ chức với nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực đã trở thành những sự kiện thường niên giúp cho lan toả tinh thần khởi nghiệp trên phạm vi cả nước.

Ngày Andrew Goledzinowshi - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Australia tại Việt Nam chia sẻ: “Tôi vui mừng đến tham dự chương trình diễn đàn. Tôi xin chia sẻ đôi chút kinh nghiệm về mình với quý vị ngày hôm nay. Hôm nay chia sẻ giao lưu với quý vị về khởi nghiệp, năm nay là kỷ niệm 50 năm đối tác giữa Việt Nam và Australia, đối với Việt Nam là 50 năm của thử thách và cũng là 50 năm của thành công. Sau chiến tranh, Việt Nam được xây dựng lại mạnh mẽ và quyết liệt, đó cũng là giai đoạn mở ra nền kinh tế của Việt Nam, Việt Nam đã thích nghi với nhiều hoạt động nhanh chóng, nền kinh tế của Việt Nam dựa trên hiệu suất lao động ở Việt Nam. Thế giới ngày nay có sự thay đổi mới về công nghệ, về nền kinh  tế xanh. Tôi vinh dự với Thủ tướng Phạm Minh Chính, chúng tôi tập trung sự hợp tác vào chuyển đổi số, kinh tế số. Lãnh đạo của Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam khi đến Úc, thì cũng đã đề cao về kinh tế số. Từ khoá tôi muốn chia sẻ là quan hệ đối tác giữa 2 nước”.

Ngày Andrew Goledzinowshi chia sẻ thêm: “Trước đây Australia cũng tài trợ xây 2 cây cầu ở Việt Nam, mà sau nay kỳ vọng xây dựng cây cầu quan hệ giữa hai nước. Australia đến với Việt Nam đó là sự sáng tạo, sự hợp tác trong thời gian tới. Đó là đối tác cùng xây dựng, cùng phát triển. Một điều quan trọng sự hợp tác này không chỉ phụ thuộc vào chính phủ 2 nước, mà sự kết hợp giữa các nhà kinh tế, trường học, doanh nghiệp để góp phần vào sự phát triển đó. Vai trò của Chính phủ hướng tới sự hỗ trợ về hạ tầng, xin được chia sẻ về môi trường học tập tại Australia để có thể hợp tác giữa các trường Đại học của Việt Nam và Úc. Thời gian trước đây tôi có làm việc với Bộ Giáo dục & Đào tạo, chúng tôi muốn xây dựng một ngôi trường đại học uy tín tại Việt Nam. Chúng tôi muốn đưa cơ sở lý luận kinh tế, thương mại vào thực tiễn. Nhiệm kỳ của tôi ở Việt Nam mặc dù ngắn, nhưng tôi xin hứa sẽ cố gắng hết sức để kết nối, hỗ trợ đồng hành cùng với Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực giáo dục đào tạo.”

Với tiến trình phát triển của thời đại, sứ mệnh của các trường đại học luôn được mở rộng cho phù hợp với sự phát triển của kinh tế, chính trị và xã hội, điều này khẳng định mối quan hệ chặt chẽ tồn tại giữa các hoạt động nghiên cứu, đào tạo của trường đại học với xã hội. Tức là nếu giai đoạn đầu tiên của đại học có mục đích chia sẻ tri thức; giai đoạn kế tiếp là nhằm mục đích sử dụng nghiên cứu để thu thập, truyền tải và tích hợp kiến thức mới; thì thế hệ thứ ba tổng hợp các phát triển kinh tế và xã hội và trọng tâm của việc chuyển giao tri thức cho các sứ mệnh đã được phát triển. Do đó, có thể nói rằng, một loại hình trường đại học mới ra đời đó là trường đại học khởi nghiệp và xuất phát từ tính năng động của nó bằng cách tìm kiếm các nguồn tài nguyên mới và mối quan hệ với môi trường xung quanh.

PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Thương mại chia sẻ: “Khởi nghiệp tạo ra một làn sóng mới và trở thành nền tảng quan trọng đối với phát triển kinh tế. Các nỗ lực trong triển khai hỗ trợ khởi nghiệp tại Việt Nam đã bước đầu đạt được các thành tựu đáng ghi nhận. Các trường đại học là một trong những yếu tố của hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia. Để thúc đẩy mạnh mẽ hơn hoạt động khởi nghiệp tại Việt Nam, các trường Đại học cần tham gia đào tạo và chuyển giao tri thức khởi nghiệp đến các nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội. Các trường Đại học là một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam. Bài viết này hướng tới mô tả thực trạng đào tạo khởi nghiệp ở các trường Đại học – thông qua điển hình nghiên cứu tại trường Đại học Thương mại. Từ đó, bài viết chỉ ra bối cảnh thuận lợi và khó khăn trong công tác đào tạo khởi nghiệp ở các trường Đại học và đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng đào tạo khởi nghiệp trong các nhà trường cũng như gia tăng vai trò của các trường Đại học đối với sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. Đào tạo về khởi nghiệp là một lĩnh vực đào tạo cần thiết và có tiềm năng trong dài hạn. Chất lượng hoạt động đào tạo là môt biến số quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng 39 hoạt động khởi nghiệp. Do vậy, rất cần có sự đầu tư thích đáng cho hoạt động đào tạo khởi nghiệp trong thời gian tới tại nước ta. Hoạt động đào tạo khởi nghiệp phải hướng tới những đối tượng có tiềm năng về khởi nghiệp. Chương trình đào tạo về khởi nghiệp với từng nhóm đối tượng tiềm nâng về khởi nghiệp phải đảm bảo sự phù hợp và có tính thực tiễn cao.”

Tiến sĩ Đinh Việt Hoà, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia chia sẻ: “Với xu hướng phát triển của thời đại, các mô hình trường đại học khởi nghiệp ra đời. Câu hỏi được đặt ra lúc này rằng, trường đại học khởi nghiệp khác gì với các trường đại học thông thường, hay nói cách khác đặc điểm của trường đại học khởi nghiệp có gì nổi bật? Câu hỏi này được rất nhiều những nhà nghiên cứu chỉ ra rằng, có rất nhiều cách tiếp cận khác nhau và đó chính là sự đa dạng của các cách tiếp cận khái niệm đối với hiện tượng đại học khởi nghiệp. Tuy nhiên, theo những nhà khoa học Guerrero - Cano, Kirby và Urbano trong một nghiên cứu về hoạt động khởi nghiệp trong các trường đại học đã tìm thấy những đặc điểm nổi bật như hoạt động kinh doanh của các thành viên trong trường đại học, thực hiện các chiến lược để cải thiện việc tạo ra các doanh nghiệp mới và góp phần điều chỉnh cơ cấu tổ chức của các trường đại học.  Song khi bàn về đặc điểm kinh doanh của các thành viên trong trường đại học, rất nhiều những học giả đều nhấn mạnh về các tác động của các trường đại học trong môi trường là việc phát triển kinh tế và xã hội từ việc tạo ra tri thức và vốn hóa tri thức. Nói như vậy, có nghĩa là trường đại học là đại diện cho một tác nhân kinh tế trong việc tích hợp phát triển kinh tế, giảng dạy và nghiên cứu. Sự phát triển này mang tính chất khu vực, với các phương pháp quản lý chiến lược, đa dạng hóa cơ sở tài chính và thúc đẩy văn hóa khởi nghiệp…”

Tiến sĩ Trần Duy Khanh – Viện trưởng, Viện Nghiên cứu và Đào tạo doanh nhân APEC, Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn khởi nghiệp Quốc gia cho biết: “Ở Việt Nam, giáo dục khởi nghiệp đang là vấn đề mới, nhiều trường đại học vẫn chưa có chương trình đào tạo thuộc lĩnh vực này. Trong khi đó, đào tạo khởi nghiệp đã trở thành công việc đương nhiên của nhiều trường đại học trên thế giới đã làm. Những năm gần đây, ở Việt Nam, hệ sinh thái khởi nghiệp và các hoạt động KNĐMST tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ. Năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng bởi đại dịch dịch Covid-19, nhưng nguồn đầu tư cho KNĐMST lại tăng cao nhất từ trước đến nay, đã có hơn 1,5 tỉ USD đầu tư cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. Ở Việt Nam, cả nước hiện có hơn 1000 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó, có 202 khu làm việc chung, 217 quỹ đầu tư, nhà đầu tư; 79 cơ sở ươm tạo khởi nghiệp; 40 tổ chức thúc đẩy kinh doanh...Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách và lấy năm 2016 là “Năm khởi nghiệp Quốc gia”, để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp trong cả nước.”

Tiến sĩ Đinh Việt Hoà chia sẻ thêm: “Trên thế giới có rất nhiều mô hình lý thuyết về đại học khởi nghiệp, tuy nhiên trong bài viết này tập trung vào một số mô hình nổi bật nhất trong các nghiên cứu của nhóm tác giả Guerrero-Cano, Kirby và Urbano (2006); Mô hình IPOO, của Salamzadeh, Salamzadeh và Daraei (2011); mô hình của Sooreh, Salamzadeh, Safarzadeh và Salamzadeh (2011). Tuy nhiên, thành phần “quy trình” bao gồm: giảng dạy, nghiên cứu, quản lý, hậu cần, thương mại hóa, lựa chọn (giảng viên, học giả và nhân viên), tài chính, tương tác, tương tác đa phương, đổi mới và các hoạt động nghiên cứu và phát triển, liên quan đến vận hành đại học khởi nghiệp. “Đầu ra” thể hiện kết quả thu được khi kết thúc quá trình, đó là sản phẩm, tức là nguồn nhân lực kinh doanh (bao gồm giảng viên đại học, sinh viên tốt nghiệp, nhà nghiên cứu và nhân viên), nghiên cứu được thực hiện phù hợp, với nhu cầu thị trường, đổi mới và phát minh, mạng lưới khởi nghiệp và trung tâm khởi nghiệp. Đối với “kết quả”, các yếu tố sau được xem xét: đổi mới và văn hóa đổi mới, tạo ra giá trị kinh tế xã hội và phát triển con người…”

Tiến sĩ Trần Duy Khanh chia sẻ thêm: “Một câu hỏi đặt ra, vì sao số đông sinh viên chưa “nhiệt tình” tham gia các hoạt động khởi nghiệp do các trường ĐH, CĐ phát động?, hoặc có tham tham gia nhưng “hời hợt”, “chiếu lệ” cho có..?. Theo một thống kê cho biết, có đến 66,6%  sinh viên Việt Nam hiện nay chưa hề biết đến các hoạt động khởi nghiệp; 62% sinh viên được hỏi cho rằng các hoạt động khởi nghiệp hiện nay đang mang tính phong trào, chưa thực sự hiệu quả; có tình trạng trên, theo tôi, có thể do một số nguyên nhân: 1 - Ý thức của từng sinh viên. 2- Vai trò của các trường ĐH, CĐ trong phong trào khởi nghiệp cho sinh viên. Nội dung đào tạo về khởi nghiệp. Cho đến nay, vẫn chưa có một bộ giáo trình hay quy trình chuẩn thống nhất về nội dung đào tạo, thời gian đào tạo khởi nghiệp cho sinh viên trong các trường đại học. Chương trình đào tạo, nội dung đào tạo, thời gian đào tạo… vẫn do các trường “tự biên tự diễn”. Nên có trường hợp (không phải ít) các thầy cô bê nguyên nội dung giáo trình quản trị doanh nghiệp ra đào tạo khởi nghiệp cho sinh viên (có cắt bớt ngắn đi), hoặc có trường hợp bê nguyên nội dung đào tạo nâng cao cho doanh nghiệp…để đào tạo khởi nghiệp cho sinh viên…”

Tiến sĩ Lưu Hữu Đức chia sẻ: “Thực trạng công tác hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp cho sinh viên Học viện Tài chính hiện nay’’. Các dự án khởi nghiệp của sinh viên hiện nay còn nhỏ lẻ, tự phát chưa được định hướng phát triển nên khi thực hiện thì không đem lại kết quả như mong đợi. Việc tiếp cận với nguồn vốn cho các dự án khởi nghiệp của sinh viên vô cùng khó khăn, các cá nhân, doanh nghiệp đòi hỏi yêu cầu chặt chẽ, tính thực tiễn cao trong mỗi dự án khởi nghiệp. Chính vì vậy Bộ Khoa học và Công nghệ thường xuyên trong việc tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho cán bộ, giảng viên các Trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp… thực thực hiện hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để hướng dẫn, định hướng cho các dự án khởi nghiệp của sinh viên. Tạo điều kiện, cơ hội để các dự án khởi nghiệp sinh viên tiếp cận được với các đơn vị, vườn ươm, quỹ hỗ trợ để có thể đưa dự án khả thi vào kinh doanh. Tổ chức giới thiệu, nhân rộng các mô hình điểm, hoạt động có hiệu quả trong công tác hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để tìm hiểu và học tập kinh nghiệm. Các Ban/ngành chức năng thường xuyên tổ chức các cuộc thi liên quan đến khởi nghiệp để sinh viên có ý tưởng sáng tạo tham gia, giúp lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, cung cấp kiến thức khởi nghiệp, tìm kiếm và tôn vinh những ý tượng sáng tạo khởi nghiệp hiệu quả”.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia: "Chia sẻ về con đường khởi nghiệp và kinh doanh của mình để truyền lửa cho tinh thần khởi nghiệp của sinh viên. Từ việc buôn bất động sản, đến buôn chứng khoản và nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau. Ông đưa ra quan điểm của mình là: Thứ nhất, nên mạnh dạn khởi nghiệp, đã xác định khởi nghiệp thì phải tập trung vào con đường đã lựa chọn. Ông khuyên sinh viên là phải biết nắm được thời cơ kinh doanh. Vấn đề thứ hai, ông Nghĩa cho rằng, làm thế nào để kết nối doanh nghiệp với sinh viên, việc này ở Việt Nam làm rất yếu kém, trong khi đó ở nước ngoài, doanh nghiệp rất quan tâm đến tài trợ cho các trường đại học, đặc biệt là thế hệ trẻ, sinh viên, nguồn tài nguyên tương lai của đất nước. Hiện nay ở Việt Nam tư tưởng kinh doanh chưa được bài bản, phần lớp thương mại đều trong tay nước ngoài. Câu hỏi đặt ra đối với thị trường Việt Nam, có đến 70 % thị trường xuất khẩu và kinh doanh đều trong tay nước ngoài. Vậy đây sẽ là câu hỏi đặt ra đối với nhà quản lý, nhà hoạch định, nhà đào tạo và nhà khởi nghiệp, đặc biệt là thế giới trẻ hiện nay đó là sinh viên Việt Nam."

Tiến sĩ Trần Duy Khanh đề ra một số giải pháp, kiến nghị đó là: “Một là, các nhà trường cần giáo dục, nâng cao nhận thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức xã hội…và đặc biệt là thái độ trong học tập, nghiên cứu và tham gia các hoạt động khởi nghiệp, hoạt động xã hội của mỗi sinh viên ngày một hoàn thiện. Hai là, Bộ GD&ĐT cần thiết kế, xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp, thiết thực, giúp cho SV nhận thức rõ ràng hơn về hoạt động khởi nghiệp. Ba là, nhà trường cần tích cực tổ chức các hoạt động thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp cho SV, tạo môi trường thúc đẩy ý tưởng khởi nghiệp của SV (CLB, diễn đàn, hội thi khởi nghiệp…). Bốn là, các nhà trường cần quan tâm tới hoạt động của các CLB khởi nghiệp thông qua tập huấn, đào tạo cho đội ngũ ban chủ nhiệm CLB…Từ đó có thể tiến tới xây dựng các vườn ươm khởi nghiệp trong nhà trường. Năm là, nhà trường cần phát triển các mối quan hệ đa phương với doanh nghiệp, các quỹ đầu tư mạo hiểm, các nhà đầu tư thiên thần… để xây dựng các quỹ hỗ trợ về tài chính cho các dự án khởi nghiệp của SV. Sáu là, chú trọng nâng cao năng lực đội ngũ cố vấn, nhằm hỗ trợ ý tưởng khởi nghiệp của sinh viên ngày một tốt hơn. Bảy là, Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia cần phát huy thế mạnh, trách nhiệm với cộng đồng, xã hội, nâng cao năng lực hỗ trợ các trường trong công tác cố vấn, đào tạo và liên kết với các tổ chức trong nước và quốc tế ngày một tốt hơn…”

Tiến sĩ Lưu Hữu Đức chia sẻ thêm: Cần xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tư vấn, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp tại trường và tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ đối với đội ngũ cán bộ này; khuyến khích các cá nhân có kiến thức, kinh nghiệm về khởi nghiệp tình nguyện tham gia công tác tư vấn, hỗ sinh viên tại nhà trường. Tham gia biên soạn, tổ chức biên soạn (nếu có) và tiếp nhận bộ tài liệu cung cấp kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp cho sinh viên, tài liệu đào tạo cán bộ tư vấn hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, tài liệu đào tạo giáo viên hướng nghiệp. Tổ chức và phối hợp tổ chức các khóa đào tạo, học tập, giao lưu, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm quốc tế cho sinh viên và đội ngũ cán bộ tư vấn hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp trong nhà trường. Theo chức năng nhiệm vụ, khuyến khích trường xây dựng các chuyên đề về khởi nghiệp và đưa vào chương trình đào tạo theo hướng bắt buộc hoặc tự chọn để phù hợp với thực tiễn. Tăng cường tổ chức các hoạt động thực tập, trải nghiệm tại doanh nghiệp tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp xúc với các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp…”

Cuối cùng Tiến sĩ Trần Duy Khanh cho biết thêm: “Hiện nay, khởi nghiệp không còn là vấn đề xa lạ đối với đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục. Vì vậy, thúc đẩy và phát huy tinh thần khởi nghiệp của học sinh, sinh viên sẽ giúp các em thay đổi tư duy, nhận thức, dám nghĩ, dám làm để biến ý tưởng thành hiện thực. Thái độ tích cực đốì với khởi nghiệp, là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy ý định khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của sinh viên. Thời gian qua, các trường đại học, cao đẳng đã tích cực triển khai nhiều hoạt động, giải pháp để thúc đẩy ý định khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của sinh viên, bởi họ là nhóm tinh hoa, có tri thức và được đào tạo bài bản. Trong bôi cảnh phát triển kinh tê hiện nay, sinh viên được xem là có lợi thế hơn khi thực hiện các ý tưởng khởi nghiệp…họ là người chủ đất nước của tương lai. Trách nhiệm thúc đẩy phong trào khởi nghiệp trong sinh viên không chỉ riêng nhà trường mà là của toàn xã hội, của cộng đồng, doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà nước và cả gia đình.”

PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan đề ra một số khuyến nghị sau: Một là, cần có các chính sách cụ thể nhằm khuyến khích các dự án khởi nghiệp của thanh niên. Hiên nay, Chính phủ đã có một số chính sách để thúc đẩy khởi nghiệp nhưng rất cần những chính sách hỗ trợ riêng cho thanh niên khởi nghiệp. Bởi khởi nghiệp của thanh niên thường gắn với đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của thanh niên có tính bền vững hơn cả. Hai là, các trường Đại học cần có thêm những cải tiến đối với chương trình đào tạo Khởi nghiệp hoặc các khóa đào tạo ngắn hạn về khởi nghiệp để nâng cao chất lượng đào tạo của các chương trình/khóa đào tạo. Đặc biệt, các trường cần chú trọng gia tăng tính thực tiễn của chương trình đào tạo về khởi nghiệp. Để thực hiện giải pháp này, cần có sự kết nối chặt chẽ hơn trong đào tạo về khởi nghiệp giữa các trường đại học và các tổ chức hiệp hội ngành nghề nhằm nâng cao tính thực tiễn của các chương trình đào tạo về khởi nghiệp và gia tăng tỷ lệ hiện thực hóa các dự án khởi nghiệp trong thực tiễn. Ba là, Chính phủ đầu tư ngân sách dành cho các chương trình đào tạo khởi nghiệp của các trường Đại học. Hiện nay, Chính phủ đã dành ngân sách cho các đề án/dự án nhằm thúc đẩy xu hướng khởi nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc phân bổ ngân sách chưa hướng tới phát triển các chương trình đào tạo khởi nghiệp tại các trường Đại học. Bốn là, các trường Đại học cần có kế hoạch phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong các trường Đại học. Để thực hiện giải pháp này cần có sự tham gia của các nhà đầu tư, các doanh nghiệp. Năm là, các trường Đại học có trách nhiệm chuyển giao kiến thức về khởi nghiệp cho các đối tượng có định hướng khởi nghiệp tại các địa phương. Đây là một trong những trách nhiệm xã hội của các trường đại học cũng như là một giải pháp để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên tri thức về khởi nghiệp đã được xây dựng bởi các trường Đại học.”

Tiến sĩ Đinh Việt Hoà khẳng định trong bài phát biêu của mình: “Như vậy, chúng ta có thể nhận thấy, việc đào tạo môn khởi nghiệp hoặc phát triển cao hơn là thành lập các trường đại học khởi nghiệp là một nhu cầu tất yếu và là hơi thở của tiến trình phát triển của nhân loại. Hơn nữa, ở mỗi trường đại học khởi nghiệp có thể áp dụng các mô hình hoạt động khác nhau, tuy nhiên các mô hình của các trường đại học khởi nghiệp thường có ba đặc điểm nổi bật đó là tập trung vào các hoạt động kinh doanh (thương mại hóa) các sản phẩm của các thành viên trong trường đại học; tập trung vào những đóng góp mà trường đại học mang lại cho môi trường xã hội; các chiến lược cải tiến trong việc thành lập doanh nghiệp và những thay đổi trong cơ cấu tổ chức. Với sự phát triển từ các chức năng giảng dạy và nghiên cứu truyền thống sang các hoạt động liên quan đến chuyển giao công nghệ thông qua liên kết với ngành và phổ biến tư duy kinh doanh trong cộng đồng đại học, vì các trường đại học khởi nghiệp đã tạo điều kiện cho các tổ chức tạo ra cơ sở hạ tầng đổi mới đã tác động đến sự đổi mới, tạo ra các ứng dụng công nghệ mới và toàn cầu hóa, góp phần tạo nên một không gian liên kết, thăng tiến tri thức và hỗ trợ những thay đổi hiệu quả, thúc đẩy, trong môi trường xã hội, những đổi mới thuận lợi đến sự phát triển của các nền kinh tế...”

Trong khuôn khổ chương trình Diễn đàn, lễ ký kết thoả thuận hợp tác giữa Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc gia và các trường Đại học, Cao đẳng nhằm thúc đẩy khởi nghiệp Quốc gia, Những đơn vị ký kết gồn: Đại học Thương Mại, Đại học Công đoàn, Học viện Nông nghiệp, Đại học Bách khoa TP.HCM, Học viện Tài chính, Trường Cao đẳng Thương mại và du lịch Hà Nội, Trường Cao đẳng Quảng Nam.

Tuy nhiên, với sự phát triển của chức năng giảng dạy và nghiên cứu, cũng như chuyển giao công nghệ thông qua liên kết với ngành công nghiệp và phổ biến tư duy khởi nghiệp trong cộng đồng học thuật, các trường đại học khởi nghiệp đã tạo ra một cơ sở hạ tầng đổi mới, với nhiều tác động tích cực cho sự phát triển vi mô và vĩ mô. Quá trình chuyển đổi sang đại học khởi nghiệp thể hiện nhu cầu định hướng chiến lược để kiến thức được sử dụng và từ đây vai trò của trường đại học trong xã hội được mở rộng, hình ảnh của một tổ chức là nguồn sáng tạo công nghệ và góp phần phát triển kinh tế trong tương lai, dẫn đến một quỹ đạo chuyển đổi trường đại học. Chính vì vậy, đại học khởi nghiệp là sự cải tiến của đại học nghiên cứu nhờ kết hợp một động lực tuyến tính nghịch đảo và phản hồi với xã hội.

Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia được tổ chức không chỉ là ngày hội cho những thanh niên, sinh viên Việt Nam, mà diễn đàn còn là nơi để các doanh nghiệp tiếp cận và lựa chọn những tài năng trẻ. Diễn đàn tổ chức còn nhằm trao đổi những vấn về lý luận và thực tiễn hoạt động khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong các trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam hiện nay nhằm đề xuất những kiến nghị về chính sách hỗ trợ, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong thanh niên, sinh viên, thúc đẩy sáng tạo, tinh thần khởi nghiệp phát triển trong tương lai. /.

PV

(Tổng hợp)