Tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương

Ngày 8-9/10/2023, tại Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia, Vinenecos đã tổ chức chương trình đào tạo nhằm tăng cường đào tạo, nâng cao chất lượng hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương. Theo đánh giá của chuyên gia, thời gian qua, hoạt động đào tạo đã góp phần nâng cao năng lực, kết nối mạng lưới chuyên gia với các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ các cán bộ địa phương trong việc tham mưu, ban hành cơ chế, chính sách về hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo kịp thời. Với 2 chuyên đề: Khởi nghiệp sáng tạo địa phương và giải pháp hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Đây là Đề án "Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025" (Đề án 844) được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định ban hành vào ngày 18/05/2016 giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì thực hiện. Mục tiêu của Đề án 844 là tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đồng thời hoàn thiện hệ thống pháp lý hỗ trợ các công ty khởi nghiệp. 

Sau những năm triển khai, đề án đã hỗ trợ 110 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - với vai trò là đơn vị chủ trì và liên danh thực hiện các nhiệm vụ của Đề án với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 110 tỷ đồng. Trong thời gian tới, định hướng của đề án là tiếp tục hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp thông qua các hoạt động nâng cao năng lực, hỗ trợ và liên kết, cơ sở pháp lí, truyền thông, hỗ trợ hoạt động. Mục đích là tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, hướng tới một sự phát triển "thần tốc" trong 5 năm còn lại.

Theo đánh giá của TS Đinh Việt Hoà, Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp Quốc  gia, thời gian qua, việc đẩy mạnh hoạt động khởi nghiệp và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp ở Việt Nam với nền tảng là các doanh nghiệp tư nhân có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên tài sản trí tuệ, công nghệ và mô hình kinh doanh mới đã trở thành hướng đi đúng đắn. Thời gian qua, số lượng và chất lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ngày càng tăng, cả nước có hàng nghìn doanh nghiệp khởi nghiệp. Tính đến nay, Việt Nam hiện nhiều cơ sở ươm tạo và tổ chức thúc đẩy kinh doanh, đã hình thành thêm một số quỹ đầu tư mạo hiểm của các tập đoàn tư nhân.

Mặc dù ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực, nhưng theo các chuyên gia, nguồn vốn luôn là rào cản lớn nhất với hệ sinh thái Việt Nam trong cả thập kỉ qua, nguồn vốn dành cho các startup nội địa lại càng khan hiếm. Đẩy mạnh hoạt động đào tạo về khởi nghiệp sáng tạo. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, đến hết năm 2023, đề án đã hỗ trợ tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho hàng nghìn người là các chủ thể của hệ sinh thái. Trong đó, nhóm cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo chiếm tỷ lệ cao nhất, tiếp theo là lực lượng cán bộ quản lý địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội, cơ sở giáo dục, cơ sở ươm tạo và đội ngũ huấn luyện viên, cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Hoạt động đào tạo, tập huấn đã góp phần nâng cao năng lực, kết nối mạng lưới chuyên gia với các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ các cán bộ địa phương trong việc tham mưu, ban hành cơ chế, chính sách về hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo kịp thời.

Ngoài các tỉnh, thành phố lớn, nhiều địa phương đã bắt đầu hình thành các mạng lưới cố vấn, huấn luyện viên hoạt động tích cực với sự hỗ trợ ban đầu của đề án, như Nghệ An, Huế, Quảng Nam, Quảng Ninh, Thái Nguyên, TP.HCM, Vũng Tàu… Các cán bộ quản lý của các bộ, ngành, địa phương… cũng được đào tạo, từ đó hình thành mạng lưới các cán bộ đầu mối hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo giữa các tỉnh, thành phố để kết nối, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại địa phương.

Các tỉnh, thành phố ban hành đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại địa phương, trong khi nhiều địa phương cũng đã thành lập trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, các cơ sở ươm tạo công nghệ và doanh nghiệp công nghệ. Một số trung tâm tập trung vào lĩnh vực đặc trưng của địa phương, vùng, như tỉnh  Quảng Ninh, Thái Nguyên, hay như tỉnh Quảng Nam có trung tâm ươm tạo lĩnh vực dược liệu, gốm sứ mỹ nghệ; tỉnh Bình Dương có Trung tâm Sáng kiến cộng đồng và Hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh.

Thực tế này đòi hỏi cần tổ chức các chương trình đào tạo huấn luyện viên chất lượng cao, có cơ chế thu hút chuyên gia nước ngoài. Cùng với đó, cần hoàn thiện các quy định về quản lý, đánh giá công nhận, công bố và điều phối hoạt động của mạng lưới chuyên gia khởi nghiệp sáng tạo. Thời gian tới, cần nâng cao năng lực cho đội ngũ vận hành các trung tâm, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tại địa phương để hình thành hệ thống đồng bộ, liên kết và tận dụng các nguồn lực của nhau hiệu quả./.

Đình Thoại, Thế Hào