Thủ tướng: Đổi mới sáng tạo là một xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược, đòi hỏi khách quan và ưu tiên hàng đầu của Việt Nam

Sáng 28/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành cơ sở mới của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đổi mới sáng tạo là một xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược, đòi hỏi khách quan và ưu tiên hàng đầu của Việt Nam - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng đây là sự kiện 2 trong 1 rất quan trọng và ý nghĩa, cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; đánh dấu một bước trưởng thành mới của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia để đáp ứng được những yêu cầu và kỳ vọng của Chính phủ trong việc thúc đẩy khoa học công nghệ và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Cần vươn lên về khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo
Thủ tướng nhấn mạnh, thế giới đã và ngày càng phát triển bởi những tiến bộ khoa học công nghệ và đổi mới, sáng tạo. Đổi mới sáng tạo đang là một xu thế tất yếu, lựa chọn chiến lược, đòi hỏi khách quan và ưu tiên hàng đầu của đất nước ta để hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Thủ tướng khẳng định, độc lập, tự chủ nhưng phải chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả và vươn lên về khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, Việt Nam mới bắt kịp, đi cùng và tiến lên cùng thế giới trên con đường phát triển nhanh, bền vững, hấp thụ tốt nhất những tiến bộ khoa học của nhân loại.

Đảng, Nhà nước ta đã sớm quan tâm, có nhiều chủ trương, đường lối lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt qua các thời kỳ về phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, với quan điểm coi khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã khẳng định: "Khoa học và công nghệ giữ vai trò then chốt trong việc phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, bảo vệ tài nguyên và môi trường, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tốc độ phát triển và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển khoa học và công nghệ nhằm mục tiêu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển kinh tế tri thức, vươn lên trình độ tiên tiến của thế giới".

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chúng ta không thể không băn khoăn, trăn trở và có trách nhiệm khi chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động còn chưa cao - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng nêu rõ, nhìn lại hơn 35 năm đổi mới, mở cửa và hội nhập, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; "đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay" đúng như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đánh giá.

Theo đó, tăng trưởng GDP hằng năm đạt bình quân khoảng 6,5% (GDP bình quân đầu người tăng từ dưới 100 USD lên khoảng 4.400 USD); đưa Việt Nam vào top 40 nền kinh tế có quy mô GDP lớn nhất thế giới, 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất thế giới. Chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, văn hóa, xã hội phát triển, đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh toàn diện…

Thủ tướng cho rằng, những thành tựu trên có sự đóng góp rất quan trọng của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo tuy đã có những bước phát triển nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển cũng như chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, nhất là tiềm năng trí tuệ, năng lực sáng tạo của con người Việt Nam.

"Chúng ta không thể không băn khoăn, trăn trở và có trách nhiệm khi chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động còn chưa cao", Thủ tướng chia sẻ.

Theo Thủ tướng, lời giải cho bài toán phát triển nhanh, toàn diện và bền vững đã được Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: Phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chính phủ đã và đang triển khai các chương trình hành động cụ thể để đẩy mạnh phát triển toàn diện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng khoa học kỹ thuật và chuyển giao công nghệ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi lễ khai mạc Triển lãm VIIE 2023 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Sự khởi đầu của giai đoạn phát triển mới
Thời gian qua, các cấp, các ngành và cả xã hội đã rất quan tâm thúc đẩy khởi nghiệp, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với những việc làm và hành động cụ thể, thiết thực.

Thủ tướng hoan nghênh, đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng những nỗ lực của cá nhân Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, lãnh đạo Bộ qua các thời kỳ đã truyền cảm hứng, động lực và quyết tâm đổi mới sáng tạo mạnh mẽ cho các chủ thể liên quan; sự phối hợp tích cực của các Bộ, cơ quan: Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền thông, Giáo dục và Đào tạo, Công Thương, UBND thành phố Hà Nội và các cơ quan liên quan, cũng như sự phối hợp, hỗ trợ của các doanh nghiệp trong và ngoài nước để cùng xây dựng và phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam để tổ chức những chương trình có ý nghĩa như Triển lãm, theo đúng tinh thần Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Thủ tướng nhấn mạnh: Việc hoàn thành đưa vào khai thác Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Hòa Lạc có vai trò, ý nghĩa to lớn trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp; đó là sự khởi đầu của giai đoạn phát triển mới trong việc cung cấp hạ tầng đồng bộ để đẩy nhanh và mạnh hơn nữa hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

"Tư duy phải đổi mới, tầm nhìn phải chiến lược nhưng phải được hiện thực bằng những việc làm, bước đi cụ thể, thực chất, hiệu quả. Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 được khai mạc hôm nay đồng thời với khánh thành cơ sở của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu công nghệ cao Hoà Lạc cũng chính là góp phần thúc đẩy, hiện thực hóa công cuộc đổi mới sáng tạo bước vào giai đoạn mới.

Chúng ta tin tưởng việc khánh thành cơ sở của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu công nghệ cao Hoà Lạc - tạo ra không gian đổi mới sáng tạo mới cho đất nước ta; thể hiện rõ nét tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới để phát triển, trở thành hình mẫu đổi mới sáng tạo cho đất nước; đồng thời góp phần tạo nên một biểu tượng mới cho Việt Nam là điểm đến của đổi mới sáng tạo", Thủ tướng chia sẻ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao giải thưởng Thách thức đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 cho 4 đơn vị đạt giải cao nhất - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nhân dịp này, Thủ tướng cũng ghi nhận, biểu dương những kết quả rất đáng mừng, đáng trân trọng, hết sức ý nghĩa mà Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia đạt được sau một thời gian ngắn chỉ mới 3 năm thành lập và phát triển, thể hiện khát vọng thịnh vượng cho quốc gia và sự tin tưởng vào một giai đoạn phát triển mới của đất nước dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trong khi đó, Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 đã giới thiệu và lan tỏa hình ảnh "Quốc gia đổi mới sáng tạo" tới công chúng và cộng đồng đổi mới sáng tạo trên thế giới; cho thấy tiềm năng, lợi thế và những bước tiến của Việt Nam về đổi mới sáng tạo và việc tiếp cận, ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Triển lãm có sự tham gia đông đảo và chất lượng của các đơn vị trong Triển lãm năm nay, trong đó có các doanh nghiệp, tập đoàn lớn và cả những doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các viện - trường tiêu biểu, và tập trung vào những lĩnh vực then chốt, đột phá của nền kinh tế

Thủ tướng vui mừng được biết, có nhiều tập đoàn, đối tác lớn của Hoa Kỳ như Synosyps, Cadence, Arizona, Nvidia... đã tham gia Triển lãm để cụ thể hóa các thảo thuận đã ký với NIC trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam vừa qua; đồng thời các đối tác, doanh nghiệp từ nhiều nước cũng có mặt và hưởng ứng tích cực sự kiện.

Thủ tướng cho biết qua Triển lãm, ông cảm nhận được tinh thần quyết tâm và khát khao đổi mới sáng tạo của các tổ chức, doanh nghiệp, mỗi người dân Việt Nam và tin tưởng vào năng lực đổi mới sáng tạo của các thành tố trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Đây là sự kiện quốc tế tiêu biểu, thường kỳ về đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, để thúc đẩy các kết nối sâu rộng và hiệu quả giữa các chủ thể của hệ sinh thái, đồng thời mở rộng các liên kết, hợp tác với các đối tác quốc tế trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

6 nhiệm vụ trọng tâm để Việt Nam thực sự là điểm đến của đổi mới sáng tạo
Thời gian tới, Thủ tướng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ, thành phố Hà Nội và các bộ, cơ quan, doanh nghiệp cần mạnh dạn, quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực hơn nữa, tận dụng tốt hơn nữa các cơ hội hợp tác với các đối tác quốc tế nhằm phát huy tối đa hiệu quả của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thủ tướng gợi ý một số nhiệm vụ trong tâm, mà trước hết là hoàn thiện thể chế, chính sách cho hoạt động đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển trong thực tiễn của các chủ thể hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đặc biệt là các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, cần nghiên cứu, mạnh dạn triển khai những cơ chế thử nghiệm, đặc thù cho các đối tượng, lĩnh vực đổi mới sáng tạo có tiềm năng tạo bứt phá và động lực mới cho nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững.

Thứ hai, xây dựng chiến lược, kế hoạch, chương trình hành động để tập trung phát triển những lĩnh vực có hàm lượng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và mang lại giá trị gia tăng cao cho Việt Nam trong giai đoạn tới như ngành công nghiệp bán dẫn, công nghệ hydrogen xanh, y tế, giáo dục, trí tuệ nhân tạo; chuẩn bị các điều kiện hạ tầng, nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển các ngành, lĩnh vực.

Thứ ba, phát huy tinh thần hợp tác, kết nối hiệu quả, bền vững, toàn diện giữa các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, gồm khối doanh nghiệp, tập đoàn lớn; khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, khởi nghiệp sáng tạo; khối viện nghiên cứu, trường đại học; khối tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo, các vườn ươm đổi mới sáng tạo…

Thứ tư, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ, đặc biệt là hợp tác giữa doanh nghiệp, tổ chức đổi mới sáng tạo trong nước với các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới.

Thủ tướng trân trọng đề nghị các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế và đặc biệt là lãnh đạo các tập đoàn công nghệ lớn tham dự chương trình này đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động đầu tư, hợp tác đầu tư kinh doanh và hỗ trợ các doanh nghiệp trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ.

Thứ năm, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, sớm triển khai công tác vận hành, thu hút các đối tác đầu tư, xây dựng cơ sở nghiên cứu và phát triển tại cơ sở mới của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc; hoàn thiện hạ tầng chiến lược kết nối, nhất là về giao thông và dịch vụ của Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp, tập đoàn, cơ sở nghiên cứu lớn trong và ngoài nước nghiên cứu, đề xuất hình thức hợp tác phù hợp với Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia ngày càng hiệu quả và mang lại lợi ích chung. Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo, kịp thời báo cáo, đề xuất Chính phủ những chính sách phù hợp để khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc hợp tác quốc tế và trong nước.

Thứ sáu, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cùng tích cực, chủ động phối hợp để triển khai hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp theo chủ trương của Đảng, Nhà nước đã đề ra trong việc phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trong đó luôn đặt doanh nghiệp - người dân là trọng tâm của đổi mới sáng tạo. Tập trung xây dựng, hoàn thiện các Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ và các tỉnh khác.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng chúc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia ngày càng phát triển và khẳng định vai trò quan trọng trong thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo của Việt Nam, chúc Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 thành công tốt đẹp và phát triển năm sau tốt hơn năm trước, góp phần đưa Việt Nam thực sự là điểm đến của đổi mới sáng tạo, hội tụ trí tuệ, lan tỏa lợi ích của khu vực và thế giới trong kỷ nguyên số.

Hà Văn (báo Chính Phủ)